กัปตันซึบาสะ (ญี่ปุ่น: キャプテン翼 Kyaputen Tsubasa ทับศัพท์จาก Captain Tsubasa ?) เป็นการ์ตูนญี่ปุ่นเกี่ยวกับฟุตบอล มีการจัดทำหลายภาคต่อมา และได้จัดทำเป็นวิดีโอเกมส์ และภาพยนตร์การ์ตูน เป็น เรื่องราวของเด็กชายโอโซระ ซึบาสะ ซึ่งได้รับการสอนฟุตบอลจากอดีตนักฟุตบอลทีมชาติบราซิล เชื้อสายญี่ปุ่นชื่อโรแบร์โต ฮอนโก และร่วมทีมนันคัตสึเพื่อเข้าชิงชัยฟุตบอล แห่งชาติทั้งระดับประถมและมัธยม

หนังสือการ์ตูนเรื่องกัปตันซึบาสะ ปัจจุบันได้มีทั้งหมด 4 ภาค โดยภาคแรกออกมาในช่วง ปี พ.ศ. 2524 - พ.ศ. 2531 มีจำนวน 37 เล่ม, ภาคเยาวชนโลก ออกมาในช่วง พ.ศ. 2537 - พ.ศ. 2540 มีจำนวน 18 เล่ม, ภาค Road to 2002 ออกมาในช่วง พ.ศ. 2544 - พ.ศ. 2547 มีจำนวน 15 เล่ม, และ ภาค Golden 23 ออกมาตั้งแต่ปี 2548 ถึงปัจจุบัน

ผลงานบางส่วนในเรื่องซึบาสะนี้ ได้มีการเก็บไว้ในพิพิธภัณฑ์ของสโมสรฟุตบอลบาร์เซโลนาด้วย

ภาคแรก โอโซระ ซึบาสะ เจ้าหนูสิงห์นักเตะ เรื่องราวนี้ได้เกิดขึ้นในเมืองนันคัตซึ จังหวัดชิสึโอกะ ซึบาสะ ได้พบกับเพื่อนเล่นบอลที่นี่ ไม่ว่าจะเป็น อิชิซากิ วาคาบายาชิ มิซากิ ความฝันและการต่อสู้ของพวกเขาจึงได้เริ่มต้นขึ้น จากระดับเมือง เป็นจังหวัด จนถึงระดับประเทศ ได้แข่งขันกันอย่างดุเดือด ได้พบทั้งคู่แข่ง และเพื่อนมากมาย เช่น เฮียวงะ มิสุงิ มัตซึยาม่า พี่น้องทาจิบาน่า อีกทั้งเมื่อซึบาสะได้รู้จักกับ โรแบร์โต้ ฮอนโก อดีตนักฟุตบอลทีมชาติบราซิล ทำให้ซึบาสะเกิดความฝันที่จะไปบราซิลกับโรแบร์โต้

แต่แล้วด้วยเหตุบางอย่าง ทำให้โรแบร์โต้จากเขาไปบราซิลแต่เพียงลำพัง ทิ้งให้ซึบาสะที่เพิ่งนำทีมประถมนันคัตซึชนะเลิศฟุตบอลระดับประเทศมาสดๆร้อนๆ ต้องอยู่ญี่ปุ่นต่อไป อย่างไรก็ตาม ซึบาสะก็ยังตั้งใจว่าสักวัน เขาจะต้องไปบราซิลและได้พบกับโรแบร์โต้อย่างแน่นอน หลังจากนั้นซึบาสะก็ใช้หนังสือที่โรแบร์โต้เขียนทิ้งไว้ให้ ฝึกฝนตนเองอยู่เสมอ เขาได้นำทีมมัธยมนันคัตซึเป็นแชมป์ระดับประเทศ 3 สมัยซ้อน จากนั้นเขาและเพื่อนๆ ทีมชาติ ได้นำชื่อของญี่ปุ่นไปชนะเลิศการแข่งขันฟุตบอลยุวชนนานาชาติที่ฝรั่งเศสอีกด้วย และสุดท้ายความฝันที่จะไปบราซิลกับโรแบร์โต้ของซึบาสะก็เป็นจริง

ภาคเยาวชนโลก เป็นเรื่องราวภาคต่อ หลังซึบาสะพาทีมชาติญี่ปุ่นชนะทีมชาติเยอรมนี ในศึกฟุตบอลยุวชนนานาชาติได้แล้ว หลังจากนั้นอีก 3 ปี จึงได้มาเตะฟุตบอลเยาวชนโลก (World Youth) โดยมีคู่แข่งในรอบชิงชนะเลิศคือทีมชาติเยาวชนบราซิลซึ่งมี โรแบร์โต ฮอนโก อดีตโค้ชของซึบาสะเป็นผู้จัดการทีม เพื่อเฟ้นหาราชาลูกหนังรุ่นหนุ่มแห่งอนาคต ในภาคนี้ มีทีมชาติเยาวชนของไทย ซึ่งมีบุนนาค สิงห์ประเสริฐเป็นกัปตันทีม และมีสามพี่น้องกรสวัสดิ์เป็นฝ่ายประสานกำลัง โดยทีมญี่ปุ่นชนะอย่างหวุดหวิดไป 5 ประตูต่อ 4 ลิขสิทธิ์หนังสือการ์ตูนในประเทศไทยเป็นของสำนักพิมพ์สยามอินเตอร์คอมิกส์ ความยาว 18 เล่ม

ภาค Road to 2002 หลังจากภาคเยาวชนโลก ซึบาสะ ต้องการที่จะพาทีมชาติญี่ปุ่นคว้าแชมป์ฟุตบอลโลก 2002 ที่ญี่ปุ่นกับเกาหลีร่วมกันเป็นเจ้าภาพ และต้องการเป็นนักเตะอันดับ 1 ของโลก โดยซึบาสะย้ายทีมจากเซาเพาโลในประเทศบราซิล มาอยู่กับบาร์เซโลนาในประเทศสเปนและต้องพบกับความจริงจังในการเป็นนักเตะอาชีพ และได้พบกับ ริวัล หมายเลข 10 ของบาร์เซโลนา ซึ่งเป็นนักเตะอันดับ 1 ของโลก เพื่อนร่วมทีมอย่างเฮียวงะ โคจิโร่ที่ไปอยู่กับยูเวนตุส เพื่อสานฝันการเป็น สไตรก์เกอร์อันดับ 1 ของโลก และวากาบายาชิอยู่กับฮัมบูร์กส่วนคู่แข่งคนสำคัญ นาโทเลซา มาอยู่กับรีล มาดริด ทั้งนี้เนื้อเรื่องมีความยาว 15 เล่มจบ แต่จริงๆแล้ว เนื้อเรื่องยังไม่จบ เพราะเล่มอวสานถึงแค่ซึบาสะเอาชนะศึกเอลคลาชิโก โดยถล่มรีล มาดริดไป 6:5